W Polsce rośnie skala zagrożenia azbestem. Ma on zniknąć ze wszystkich budynków w kraju do 2032 roku. Można na to dostać dofinansowanie. Komu przysługuje?
NFOŚiGW, czyli Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, prowadzi specjalny program dotyczący usuwania wyrobów zawierających azbest. Z jego puli przewidziane jest finansowe wsparcie dla gmin, a co za tym idzie także ich mieszkańców.
Pod słowem azbest kryje się grupa minerałów naturalnie występujących w przyrodzie, ale jest to też handlowa nazwa chemicznych minerałów włóknistych, takich jak krzemiany i metale (w tym żelazo), magnez czy wapń. Mówi się, że jest materiałem prawie niezniszczalnym, ponieważ składniki, z których jest stworzony, mają tak trwałe właściwości fizyczne i chemiczne. Gdzie najczęściej wykorzystuje się azbest? W Polsce używano go do produkcji pokryć dachowych, płyt elewacyjnych i balkonowych, rur wodociągowych czy też przewodów wentylacyjnych i kominowych. Jakie ma właściwości? Jest materiałem (jak wspomnieliśmy wcześniej) niezwykle trwałym. Niegroźne mu wysokie temperatury, ale także działanie wszelkich chemikaliów. Ze względu na włóknistą tkaninę, z której się składa, jest też materiałem elastycznym, termoizolacyjnym i dźwiękochłonnym.
Kilkanaście lat temu azbest cieszył się popularnością w przemyśle. Znaczna większość azbestu była wykorzystywana do produkcji azbestowo-cementowych, ale też wykonywano z niego wyroby uszczelniające i izolacyjne. Dziś, kiedy społeczeństwo jest bardziej świadome, promuje ekologię, to azbest czeka koniec dawnej kariery. Pył azbestu może być przyczyną wielu chorób układu oddechowego – od łagodnych zmian w płucach aż po ich raka – dlatego tak istotna jest rezygnacja z tego materiału.
Zastanawiając się nad szkodliwością azbestu i jego wpływem na organizm człowieka, trzeba pamiętać, że to materiał niemal niezniszczalny. Kiedy staje się groźny dla zdrowia? Wówczas, gdy jego elementarne włókna znajdują się we wdychanym powietrzu. Jeśli azbest jest odpowiednio zabezpieczony, tak by niemożliwe było uwolnienie się włókien do powietrza, to wtedy nie jest zagrożeniem dla naszego zdrowia.
W 2019 roku powstał program finansowania usuwania azbestu, który jest realizowany w latach 2019–2023. Umowy można podpisywać do końca marca ostatniego roku trwania tego programu. Wnioski mogą składać gminy we właściwym Wojewódzkim Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, który zawarł z NFOŚiGW umowę udostępnienia środków (dofinansowania na wymianę azbestu). Na jaki zakres wsparcia mogą liczyć gminy? Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej zapewni zainteresowanym wsparcie, m.in. w zakresie zdjęcia/usunięcia azbestu, zabrania go, transportu i unieszkodliwienia odpadów zawierających azbest, zgodne z „gminnymi programami usuwania azbestu”.
Zaś kwoty dofinansowania dla gmin dzielą się na trzy kategorie finansowe: dofinansowania 100%, 70% i 40%. W jaki sposób z takiego dofinansowania będą mogli skorzystać bezpośrednio mieszkańcy poszczególnych gmin? Jeśli chcesz usunąć azbest, który w jakiejkolwiek formie znajduje się na Twojej posesji, to musisz zgłosić się do Urzędu Gminy, oczywiście wcześniej warto się dowiedzieć czy gmina zawarła umowę z NFOŚiGW na pozyskanie dofinansowania na usuwanie azbestu. W kolejnym etapie urzędnicy poinformują Cię, jaki wniosek masz złożyć. Maksymalna kwota, którą można uzyskać z dotacji ze środków NFOŚiGW, może wynieść łącznie nie więcej niż 600 zł/mg odpadu zawierającego azbest. A maksymalny koszt usunięcia 1 mg odpadu nie może przekroczyć 800 zł.
Zdjęcie główne: Robbie Down/unsplash.com
